Annotations

[1] De datering klopt niet. Het zou ofwel woensdag 10, ofwel donderdag 11 moeten zijn. Uit de inhoud van de brief blijkt dat het eigenlijk om donderdag 10 maart 1892 gaat. Dat klopt zowel met de allusie op 'zondag' (incipit van de brief), als met de gegevens over Antoine en Théâtre Libre (zie [4]).
[2] Vermeylen is zondag 6 maart carnaval gaan vieren in Brussel. 'Officieel' was hij echter in Antwerpen. Zie brief 55.
[3] Vermeylen bedoelt de groep kunstenaars van Als Ik Kan, die in de Hofstraat vergaderen.
[4] In het artikel 'Les Représentations du Théâtre Libre', in L' Art Moderne (XII, 10, (6 maart 1892), p. 75-76) wordt het programma meegedeeld. Er zullen 10 stukken opgevoerd worden in de Parkschouwburg: Georges Ancey, La Dupe; Maurice Vaucaire, Un beau soir; François de Curel, l'Envers d'une sainte; Albert Guinon, Seul; Eugène Brieux, Blanchette; Marcel Prévost, L'abbé Pierre; Louis Mullem, Dans le Rêve; Henrik Ibsen, Le Canard Sauvage in vertaling van A. Ephraim en Lindenland; Georges Ancey, L'Ecole des veufs dat opnieuw was aangevraagd, en Henry Fèvre, L'Etoile rouge.
[5] Georges Dwelshauvers, Les méthodes de l'idéalisme scientifique; la Révolution philosophique du XIXe siècle; la Réforme de la Psychologie, Bibliothèque Gilon, nr. 226, Verviers, Parijs, 1892.
[6] Vermeylen noch De Bom hebben Dwelshauvers' boek besproken.
[7] Ernest Chesneau, La Peinture Anglaise, Bibliothèque de l'enseignement des Beaux Arts (Paris, A. Quantin [s.d.] Nouvelle édition.
[8] Sir Edward Coley Burne-Jones (Birmingham, 28 augustus 1833 - Londen, 17 juni 1898), Engels schilder en tekenaar. Het is niet erg duidelijk of Vermeylen het heeft over schilderijen of tekeningen.

Register

Naam - persoon

Bom, Emmanuel Karel De (° Antwerpen, 1868-11-09 - ✝ Kalmthout, 1953-04-14)

Bibliothecaris, journalist en schrijver. Medeoprichter van Van Nu en Straks. Gehuwd met Nora Aulit op 24/08/1901 in Antwerpen.

Brieux, Eugène (° Parijs, 1858 - ✝ Nice, 1932)

Toneelschrijver.

Burne-jones, Sir Edward Coley (° Birmingham, 1833 - ✝ Londen, 1898)

Schilder en illustrator.

Chesneau, Ernest (° Rouen, 1833 - ✝ ?, 1890)

Schrijver en journalist.

Schreef vooral kunstkritieken in tal van bladen. Werd redacteur in het Louvre en in 1869 inspecteur voor Schone Kunsten.

Curel, François De (° Metz, 1854 - ✝ Parijs, 1928)

Toneelschrijver.

Dwelshauvers, Georges (° Brussel, 1866-09-06 - ✝ Parijs ?/?/, 1937)

Filosoof.

Broer van Jacques Dwelshauvers. Studeerde aan de ULB. Verbleef lange tijd in Duitsland waar hij leerling was van W. Wundt (deed o.m. filosofie aan de universiteit van Heidelberg van april 1891 tot het eind van het zomersemester). Werd in 1892 te Brussel speciaal doctor in de wijsbegeerte met zijn thesis Les principes de l'idéalisme scientifique, nadat een eerste proefschrift Psychologie de l'apperception et recherches expérimentales sur l'attention. Essai de psychologie physiologique. gebaseerd op zijn onderzoekingen in het laboratorium voor experimentele psychologie van W. Wundt, op principiële gronden was geweigerd. Was achtereenvolgens hoogleraar aan de ULB (1893-1918), aan de Catalaanse Universiteit te Barcelona (1918-?) en aan het Institut Catholique te Parijs (vanaf 1925). Publiceerde studies over J. Lagneau, H. Bergson en F. Nietzsche. Interesseerde zich ook voor het toneel wat zich uitte in studies over H. Ibsen, een vertaling van Goethes Iphigenies (1903) en een bewerking van Lessings Nathan der Weise (opgevoerd in het Théâtre du Parc te Brussel, 1904); schreef zelf ook een drama Ino (1913), geïnspireerd op Oedipus koning van Sophocles.

Fevre, Henry (° Chaumont-en-Bassigny (Haute-Marne), 1864 - ✝ Riaucourt (Haute-Marne), 1937)

Schrijver en hoogleraar.

Debuteerde samen met een vriend, Louis Desprez,met wie hij een bundel verzen en een realistische zedenroman uitgaf. Roman die Desprez in de gevangenis bracht. Daarop reageerde hij met het stuk En détresse in het Théâtre Libre, naar een nieuwe nog onuitgegeven roman. Publiceerde verder de anti-militaristische roman Au port d'armes. Moeurs militaires (1887) en de brochure Désarmement. Parfaitement (1891). Was ook bevriend met Jean Grave. Doceerde Franse letteren in Lyon en Straatsburg.

Guinon, Albert Marie (° Parijs, 1861 - ✝ Parijs, 1923)

Toneelschrijver.

Publiceerde bij Ollendorff in 1892 Deux pièces: Seul. pièce en deux actes. A qui la faute? comédie en un acte.

Mathevon De Curnieu, Georges-marie (° Parijs, 1860 - ✝ Parijs, 1917)

Eigenlijk: Georges-Marie Mathevon De Curnieu

Schrijver van toneelstukken die in hun tijd heel wat opschudding veroorzaakten. Bekend van hem zijn de bittere komedie L'Avenir (1899) en het sterk antiklerikale Ces messieurs (1901) dat door de censuur verboden werd. Het Théâtre Libre bracht van hem stukken van naturalistische aard.

GL. LR. Thieme.

Mullem, Louis

Toneelschrijver.

Voorlopig geen informatie.

Rooses, Max (° Antwerpen, 1839-02-10 - ✝ Antwerpen, 1914-07-15)

Kunsthistoricus en criticus.

Vader van Rosa Rooses.

Vaucaire, Maurice Jules Amable (° Versailles, 1863 - °)

Toneelschrijver.

O.m, Un Beau soir, comédie en un acte, en vers s.l., Lemerre, 1892. Verder geen informatie.

Vermeylen, August. (° Brussel, 1872-05-12 - ✝ Ukkel, 1945-01-10)

Hoogleraar, kunsthistoricus en schrijver. Medeoprichter van Van Nu en Straks. Gehuwd met Gabrielle Josephine Pauline Brouhon op 21/09/1897.

Welie, Antoon Van (° Afferden, 1866-12-18 - ✝ Den Haag, 1957-09-25)

Schilder.

Titel - krant/tijdschrift

Art Moderne, L' (° 1881 - ✝ 1914)

Brussels artistiek weekblad.

Werd, zoals ook La jeune Belgique, bij Wwe Monnom gedrukt. Opgericht door de advocaat Edmond Picard, die toen werd beschouwd als de geestelijke leider van de Brusselse progressieve jongeren. Samen met Octave Maus, de bezieler van de kunstenaarskring Les XX (1884 - 1893), verdedigde hij in l'Art moderne o.m. het impressionisme en het wagnerisme. Het tijdschrift kan in zekere zin beschouwd worden als een voorbode van Van Nu en Straks: vooral Picards uitspraak dat kunst filosofische gedachte, synthese en leven is, wijst in die richting. Medewerkers waren o.a. C.Lemonnier, E.Verhaeren (die ook in de redactie zat), G. Eekhoud, E. De Molder (later schoonzoon van Fél.Rops) en H. van de Velde.

Naam - instituut/vereniging

Als Ik Kan (° 1883 - ✝ 1950)

Antwerpse kunstkring.

Werd opgericht door een aantal jonge kunstenaars, die via groepstentoonstellingen hun werk een ruimere bekendheid wilden geven. Stichters waren F. Hanno, P. de Wit, F. Adriaenssen, Ch. Bolland, L. Brunin, E. Chappel, J. Rosier, H. Rul en H. van de Velde. Onder het voorzitterschap (vanaf 1 januari 1890) van H.Luyten, die ook het grote groepsportret Een zitting van de kunstkring Als ik kan 1885 schilderde, traden nog enkele talentrijke jongeren toe (onder wie K. Mertens, R. Baseleer, E. Larock en V. Hageman). De manifestaties van de kring werden o.m. door VS, het leidinggevende kunsttijdschrift uit die tijd, met welgemeende belangstelling gevolgd. Rond de eeuwwisseling echter verloor de groep zijn élan en verschoof naar de achtergrond van het artistieke leven, om rond 1950 te verdwijnen.

Théâtre du Parc (° 1782 - °)

Brussels theater.

Bestaat heden nog. Werd van 1879 tot 1892 bestuurd door Fr.Candeilh die de schouwburg een grote faam bezorgde door de Parij se theateractualiteit op de voet te volgen. Onder zijn leiding werd ook onuitgegeven werk gecreëerd van o.m. M.Maeterlinck, O.Mirbeau, H.Kistemaeckers en Th.Hannon. Hij nodigde gezaghebbende Franse acteurs en groepen uit, zoals S.Bernhardt in 1880 en het Théâtre-Libre d'Antoine in de jaren negentig. De eigen groep bracht doorgaans goede komedies, die bij het Brusselse publiek zeer in trek waren.

Theatre-libre (° 1887 - ✝ –, 1896)

Parijs theater.

Werd opgericht door A.Antoine, die vernieuwing wou brengen in het in conventies vastgelopen Parij se schouwburgleven. Het specialiseerde zich in het brengen van niet eerder vertoonde of weinig gekende stukken hetzij van buitenlanders (b.v. Tolstoj, Toergenjev, Ibsen, Strindberg), hetzij van eigen jonge debuterende auteurs of van auteurs uit de naturalistische school, van wie het werk elders niet aan bod kwam. Behalve een afwijkend repertoire, hield Antoine er ook eigen regieopvattingen op na: zo moesten zijn acteurs alle rollen spelen (i.t.t. de officiële theaters waar men typerollen speelde) en moesten hun kostumering, spel en diktie zo natuurgetrouw mogelijk zijn. Het Théâtre-Libre kende onmiddellijk grote bijval. Zijn faam verspreidde zich snel over Europa, zodat nog voor het einde van de eeuw op verschillende plaatsen gelijkaardige theaters werden opgericht, zo o.m. te Berlijn en Zürich (Die Freie Bühne) en te Londen (The Independent Theatre). In 1896 werd het door Antoine zelf omgevormd en herdoopt in Theâtre-Antoine, dat - zij het met meer omzichtigheid en zin voor zakelijk succes - de traditie van het Théâtre-Libre voortzette.

Vingt, Les (° 1884 - ✝ 1894)

Brusselse avant-gardistische kunstkring.