Maandag
22 Aug[ustus] 92
Mane,
Ik ben gisteren naar Antwerpen niet gekomen, omdat ge me te laat hebt laten weten dat ge plaatsen hadt.[1] Ik vraag u een onmiddellijk antwoord: ge zegt me dat ge "eerst nog Nahon moet zien".[2] En alleen gistermorgen, rond 9 u. (toen ik opstond) brengt men mij uw kaart! Van Zaterdagavond hadden wij allen[3] al besloten in Brussel te blijven.
Ge zult toch wel verstaan dat ik weinig aandrang voel om u te schrijven: uw brieven zijn altijd zoo ontmoedigend! Ik vind geen echo meer. Ik spreek u van ons tijdschrift, met zeer bepaalde bijzonderheden, ik geef u de cijfers op van Buschmann, die toch geen illusies meer zijn,... en ge "glimlacht ongeloovig". Ge zoudt 'n mensch uit z'n vel doen springen. — Geef me het adres van Buysse, ik zal hem zelf schrijven, anders geraakt dat niet gedaan.[4] — VandeVelde is ziek, wij moeten dus wat wachten. Anders hadt ge al naar Brussel moeten komen, om met ons het prospectus op te stellen.
Wat ge mij zegt van uw Boek interesseert me héél véél,[5] maar of ik nu heelemaal tevreden ben durf ik niet zeggen. Ik kan u hierover moeilijk schrijven, het onderwerp is zoo kiesch, ik zou u liever spreken. Enfin, ik denk dat die "Café-concert"-studies, wanneer zij de hoofdzaak worden in een roman, u in de laagste waters van het naturalisme kunnen brengen. Dat kan u een werk doen schrijven dat men nog — hoewel men dat onderwerp reeds zóó dikwijls behandeld heeft sedert een 20 jaar! — interessant zal vinden om de juistheid der opmerkingen (der documenten!), de fijnheid der psychologie van den Couperus-held, de schoonheid der beschrijvingen
[2]
(met het gaslicht zijn er heel schoone dingen te maken) enz. enz., maar die werken geven geen indruk van zeer hooge kunst.
Nu ben ik heel boos, kerel, dat ik u dat geschreven heb, want gij hebt toch waarschijnlijk heel bizondere gedachten over dat werk, ge ziet er veel meer in dan ik. Vergeef me mijn opmerkingen, en "doe stil voort". Het is mijn fout niet indien ik niet heel kwistig kan zijn met mijn bewondering voor de Naturalisten. Een werk schrijven als Sapho[6] zou nu een anachronisme wezen.
Waarom zijt-ge toch niet in Brussel? In Antwerpen zijt ge niet meer "dans le train". Over de jongste Fransche, Engelsche en misschien Hollandsche literatuur moet er daar heel weinig gesproken worden. Ik beklaag u, indien ge om over kunst te spreken, geen ander kerels hebt dan de Baseleers en C°.[7] Ja, jongen, ge hebt de provincieziekte, ge lijdt aan provincialisme. De provincie is de oorzaak van uw vadsigheid, uw landerigheid, uw onverschilligheid. Men versmaadt de klein menschjes met wie men leven moet, maar men blijft toch in hun kring ronddraaien, en men houdt er altijd iets van in het bloed. Indien ge maar hier met mij kondt women!
Ik vertrek Vrijdag[8] met Jaak:[9] we bezoeken Gent, Brugge, de zeekust, Nieuwpoort, Veurne, Ieperen, Kortrijk.[10] Ik zal maar in October naar Amsterdam gaan,[11] indien er een goede gelegenheid is, Congres of zoo iets. Aperpos, is er geen Boek wormendag?[12]
Hier heb ik nog een eposke beleefd: een rolpartij met Ou-Tsong-Lien, een Sjinees! Raf Verhulst, een Russischen graaf en acht vrouwen! Indien ge mij maar een kaart schrijft, geen zinspeling hierop, hoor! Om 4 u. 's morgens thuis gekomen. Ik zal u dat eens vertellen.
Ik ben nu... (cht...cht!....) met een vrouw "uit de wereld", een der schoonste vrouwen van Brussel (ik zwans niet, zulle: wanneer ze op straat is draait ieder zich om, om haar te bekijken). Groot, heel slank, in haar
[3]
rouwkleêren, een fijn Burne-Jones-koppeken, met heel veel haar, tamelijk buitengewoon gefriseerd & opgetooid. Zij stapt met de distinctie van een koningin. — Ik zal haar nooit "hebben", maar ik verlang het ook niet. Met moeite kan ik met haar eenige oogenblikken spreken.
Ik heb zeer schoon brieven van haar.[13]
Vale, Mane. Schrijf mij wat opgeruimd.
G[ust]
Annotations
[1] Vermeylen was van plan om zondag 21 augustus naar Antwerpen te komen voor het landjuweel. Zie brief 132, noot 1.
[2] Gerard Leo Nahon, de latere procuratiehouder van de Nederlandsche Boekhandel in Antwerpen en vader van Alice Nahon. (Zie AMVC, N/1352/N, 109416).
[5] Het is niet duidelijk welk werk bedoeld wordt.
[6] Alphonse Daudet, Sapho, Moeurs Parisiennes Collection Artistique E. Guillaume & Cie (Paris, C. Marpon en E. Flammarion, 1888).
[7] Waarschijnlijk doelt Vermeylen hier op de Antwerpse schilders van Als Ik Kan (waartoe ook Richard Baseleer behoorde), die in vergelijking met de Brusselse XX bijvoorbeeld heel wat conservatiever en academischer werk leverden. Zie ook J.F. Buyck, 'De kunstkring Als Ik Kan en zijn betekenis voor het culturele leven te Antwerpen in de tachtiger jaren van de XIXde eeuw', in: Catalogus van de tentoonstelling Als Ik Kan (Antwerpen, Koninklijk Museum voor Schone Kunsten, 15 nov. tot 14 dec. 1975), p. 13-14 .
[8] Vrijdag 26 augustus.
[9] Dwelshauvers.
[11] August Vermeylen wou naar Nederland gaan, maar wist nog niet wanneer. Zie ook brief 107bis, noot 5.
[12] 'Boekwormendag' is een allusie op de 'Boekwezendag' die in Antwerpen werd gehouden op 7, 8 en 9 augustus 1890. Zie brief 28 (1890), noot 10.
[13] Niet teruggevonden.
