Annotations

[1] Datering van de brief: [begin juni 1893]. De brief werd geschreven na de ontvangst van het tweede nummer van Van Nu en Straks (rond 6 juni; zie brief 137, noot 3). Zie J.M. Joosten, De brieven van Johan Thorn Prikker aan Henri Borel en anderen 1892-1904 (Nieuwkoop Heuff, 1980), p. 127: "Ik heb nu je verzen (...) naar Vermeijlen gestuurd. Zooals je ziet is het tweede nummer beter als het eerste, dus wel een bewijs dat de lui goed willen. Ik teeken natuurlijk bij je verzen; voor de zee heb ik al lang een krabbeltje, en ik zal probeeren je opgaaf bij Lotus te maken." (fragment uit brief 13, door Thorn Prikker op 17 juni begonnen en op 27 juni verstuurd). Joostens argumentering betreffende de rangschikking van de brieffragmenten (p. 289: aantekening 1 bij brief 13 en p. 297-298: aantekening 4 bij brief 23) is echter weinig overtuigend.
[2] Henri Borel, 'De zee is ruischende, ruischende in den nacht', in: Van Nu en Straks, 5 [1894], p. 21. Zie brief 253, noot 6, een brief van Borel aan August Vermeylen d.d. 20 januari (AMVC, B 7412/B, 113804/3) en Borel aan K. Gripekoven, 30 maart (AMVC, B7412/B, 108965/2). I.v.m. het pseudoniem, zie ook het postscriptum bij deze brief en brief 320 (noot 4).
[3] Boven het gedicht 'De zee is ruischende' (zie [2]) staat wel een lijnencroquis, maar niet van de hand van Thorn Prikker. Zie ook brief 253, noot 8.
[4] Henri Borel, 'Zoo zacht, zoo zachtruischende in den nacht' (zonder titel), in: Van Nu en Straks, 5 [1894], p. 22. Zie brief 253, noot 6 en de brieven van Borel aan August Vermeylen en aan K. Gripekoven die vermeld worden in [2].
[5] Volgens de inhoudsopgaven verscheen er van Thorn Prikker alleen een tekening in Van Nu en Straks, 3 ([1893]), 1. Zie brief 180, noot 2.
[6] Thorn Prikker had van Borel twee stukken over China ontvangen, waarvan hij er een, met de titel 'Waar de zielen heengaan' aan Van Eeden had gestuurd. Zie J.M. Joosten, De brieven van Johan Thorn Prikker aan Henri Borel en anderen 1892-1904 (Nieuwkoop Heuff, 1980), p. 115 (brief 10 van 29 maart-4 april 1893: "Beste vriend. Ik heb je stuk over de Chineesen (Waar de zielen heengaan) in de beste welstand ontvangen. [...] Ik stuur het heden avond aan Van Eeden. Ook heb ik Vermeylen te Brussel er over geschreven, ik zal hem de twee stukken van je sturen, dan kan hij ze plaatsen zoo als het hem het beste dunkt." Bedoeld schrijven van Thorn Prikker aan Vermeylen kon niet worden teruggevonden.
Uit De brieven van Johan Thorn Prikker aan Henri Borel en anderen 1892-1904 (p. 132, brief 14 van 1 juli 1893) blijkt dat Thorn Prikker uiteindelijk geen van beide 'Chinese' stukken naar Vermeylen heeft verstuurd: "Over de twee Chineesche stukken heb ik lang en breed met hem [Vermeylen] gecorrespondeerd, hij wilde ze nu nog liever niet hebben, [...] daar hij Van Nu en Straks zuiver litterair wilde hebben".
In zijn aantekening 1 bij brief 10 stelt Joosten (p. 288) het artikel 'Waar de zielen heengaan' gelijk met het opstel 'Van een dooden Mandarijn', dat later in De Gids verscheen (4de reeks, XII (sept. 1894), p. 531-538). Gezien de inhoud van het artikel komt dat nogal onwaarschijnlijk voor. Mogelijk is het de titel van het andere stuk, ofwel een totaal verschillende bijdrage.
[7] Het gedicht werd nooit opgenomen in Van Nu en Straks.

Register

Naam - persoon

Borel, Henri Jean François (° Dordrecht, 1869-11-23 - ✝ Den Haag, 1933-08-31)

Schrijver en publicist.

Thorn Prikker, Johan (jan) (° Den Haag, 1869-05-06 - ✝ Keulen, 1932-03-05)

Beeldend kunstenaar.

Vermeylen, August. (° Brussel, 1872-05-12 - ✝ Ukkel, 1945-01-10)

Hoogleraar, kunsthistoricus en schrijver. Medeoprichter van Van Nu en Straks. Gehuwd met Gabrielle Josephine Pauline Brouhon op 21/09/1897.

Titel - krant/tijdschrift

Gids, De (° 1837 - °)

Cultureel en sociaal tijdschrift.

Naam - instituut/vereniging

Association Pour L'art, L' (° 1892 - ✝ 1893)

Antwerpse artistieke vereniging.

Trachtte in opvolging van L'Art Indépendant het streven van de Brusselse groep Les XX om de contemporaine kunstuitingen ingang te doen vinden, buiten de hoofdstad verder te zetten. Het inrichtend comité bestond uit Ch. Dumercy, M. Elskamp, G.Morren, G. Serigiers, H. van de Velde en, gedurende enkele maanden slechts, V. Compijn.

Er werden twee tentoonstellingen georganiseerd (één in 1892 en één in 1893), waar geheel in de geest van Les XX zowel kunst als kunstnijverheid (gleizen potten, tapijtontwerpen, plakkaten enz.) werd getoond. Tot de deelnemers aan de tentoonstellingen behoorden o.m. Th.van Rysselberghe, A. Bloch, G. Seurat, V. van Gogh, J. Toorop, W. Crane en H. van de Velde. Ook van de Japanner Hiroshighé werd werk geëxposeerd. Behalve tentoonstellingen richtte de Association, eens te meer zoals Les XX, ook voordrachten en concerten in.

Haags(ch)e Kunstkring (° 1891 - °)

Nederlandse kunstenaarsvereniging.

In mei 1891 in de geest van het Wagneriaans ideaal opgericht met de bedoeling de beoefenaars van de diverse takken van de kunst bij elkaar te brengen om op die manier bij te dragen tot een onderlinge verrijking en misschien zelfs tot een eenwording van alle kunst. Net zoals bij de Van Nu en Straksbeweging was "Synthese" het kernbegrip waarrond de hele activiteit van de kring opgebouwd werd. De kring stond open voor alle modernismen, zowel in de plastische kunst als in de letterkunde (de eerste Nederlandse Dadabijeenkomst had in januari 1923 in de kunstkring plaats), de toonkunst, de architectuur, de toegepaste kunsten, de film, het toneel en de dans, en trachtte deze ook te stimuleren. Daarnaast werd de traditie niet verwaarloosd en het bevruchtend samengaan van traditie en vernieuwing bleef door de jaren heen kenschetsend voor de kring. De afdeling Fraaie Letteren ging eveneens in 1891 van start onder het voorzitterschap van M.Emants, die erg in de smaak vallende kunstavonden inrichtte, waaraan alle afdelingen hun medewerking verleenden. Vooral onder impuls van J.Toorop, die lid was van de Brusselse avant-gardegroep Les XX, werden in de loop van de jaren negentig enkele bijzonder interessante voordrachtavonden op het getouw gezet, o.m. in 1892 toen niet alleen P.Verlaine maar ook Le Sar Péladan als spreker op het programma stond. De kring, die door de jaren heen steeds een belangrijke artistiek trefpunt bleef, bestaat nog steeds.

Vingt, Les (° 1884 - ✝ 1894)

Brusselse avant-gardistische kunstkring.