Annotations

[1] Deze studie van Henri Borel over Frederik van Eeden, getiteld "Het Woord", werd nooit opgenomen in Van Nu en Straks. Zie ook brief 320, brieven van Borel aan Vermeylen d.d. 20 jan. 1894 en 6 april 1894 (AMVC, 113804/3 en 113804/2), en een brief van Borel aan Gripekoven d.d. 30 maart 1894 (AMVC, 108965/2).
Het stuk verscheen wel in twee delen in De Kunstwereld, I, nr. 49 (december 1894), p. 1-2 en I, nr. 50 (dec. 1894), p. 1-2. "Het Woord" kreeg de ondertitel "Korte opstellen over literatuur" en bleek als serie opgevat te zijn, waarvan de eerste aflevering, "Frederik van Eeden", opgedragen werd aan Gust Vermeylen en getekend was "Henri Borel. Amoy (China)". Borel wilde in deze studie "zoo weinig mogelijk beoordeelende critiek en zooveel mogelijk reflexie" geven. Hij verdedigde Van Eedens kracht, die zou schuilen in het gebruik van het Goddelijke Woord. Immers, "Van Eeden behoort in 't geheel niet tot de zoogenaamde (exclusief-)moderne literatuur", waar "het Woord ontaard is", maar "Stil, stil luisteren zal de dichter, en ernstig wachten, tot dat de Godheid in hem het simpele Woord zegt, dat is én Kunst én Religie én Wijsheid". Want Van Eeden weet "dat het pure Godswoord, in sereene kalmte gezegd hooger troont dan tot waar de wildwaaiende vlammen der sensatie opslaan."
Een tweede aflevering in de reeks "Het Woord" handelde over Willem Kloos, en verscheen in drie delen in De Kunstwereld, II, nr. 6 (febr. 1895), p. 1-3; II, nr. 7 (febr. 1895), p. 1-3 en II, nr. 8 (febr. 1895), p. 1-3.
[3] Niet verschenen in Van Nu en Straks. Zie brief 143bis, noot 5.
[4] Johan Thorn Prikker had nochtans zelf deelgenomen aan deze tentoonstelling. Zie brief 105, noot 2.

Register

Naam - persoon

Borel, Henri Jean François (° Dordrecht, 1869-11-23 - ✝ Den Haag, 1933-08-31)

Schrijver en publicist.

Thorn Prikker, Johan (jan) (° Den Haag, 1869-05-06 - ✝ Keulen, 1932-03-05)

Beeldend kunstenaar.

Toorop, Jan (° Purworedjo (Java), 1858-12-20 - ✝ Den Haag, 1928-03-03)

Schilder, tekenaar, graficus, aquarellist en ontwerper.

Vermeylen, August. (° Brussel, 1872-05-12 - ✝ Ukkel, 1945-01-10)

Hoogleraar, kunsthistoricus en schrijver. Medeoprichter van Van Nu en Straks. Gehuwd met Gabrielle Josephine Pauline Brouhon op 21/09/1897.

Naam - instituut/vereniging

Association Pour L'art, L' (° 1892 - ✝ 1893)

Antwerpse artistieke vereniging.

Trachtte in opvolging van L'Art Indépendant het streven van de Brusselse groep Les XX om de contemporaine kunstuitingen ingang te doen vinden, buiten de hoofdstad verder te zetten. Het inrichtend comité bestond uit Ch. Dumercy, M. Elskamp, G.Morren, G. Serigiers, H. van de Velde en, gedurende enkele maanden slechts, V. Compijn.

Er werden twee tentoonstellingen georganiseerd (één in 1892 en één in 1893), waar geheel in de geest van Les XX zowel kunst als kunstnijverheid (gleizen potten, tapijtontwerpen, plakkaten enz.) werd getoond. Tot de deelnemers aan de tentoonstellingen behoorden o.m. Th.van Rysselberghe, A. Bloch, G. Seurat, V. van Gogh, J. Toorop, W. Crane en H. van de Velde. Ook van de Japanner Hiroshighé werd werk geëxposeerd. Behalve tentoonstellingen richtte de Association, eens te meer zoals Les XX, ook voordrachten en concerten in.