KAREL VAN DE WOESTYNE aan
Nora en Manuël de Bom
Beste Vrienden.
Ik heb u goed nieuws van allerlei aard meê te deelen, en eerst dat we sedert gisteren namiddag te Laethem zijn. Oh, het heeft niet gegaan zonder moeite. Al was de buik van ons Mariette, zooniet genezen, dan toch veel beter, de overtocht, in een schokkend rijtuig (al was het met caoutchoue-wielen, 't schokte tóch), heeft er natuurlijk geen deugd aan gedaan. Zoodat ze, ook wel van zwakte, gisteren wat ongesteld was, — 'tgeen heden, na rusten, zoo goed als over is. En morgen zal ze weêr goed zijn, tot aller groot genoegen. — Zoodat ge komen kunt!
Ander nieuws, — minder geestig voor mij, maar waar ik in berust, en dat ik beschouw als een echt, diep geluk voor wie er in betrokken is: we hebben Zaturdag onzen broêr Gustaaf definitief naar Leuven gebracht, bij de Benediktijnen, en morgen wordt hij gekleed.[1] Ik zal u niet schrijven over de olympische sereniteit van deze waarlijk-hooge mannen, waaronder er zijn die in wezen opgaan naar de Zuiveren Geest. Ik stoef niet: dat is zóo, — en 'k zou het niet gelooven had ik het niet gezien... Maar later méer daarover: thans heb ik u immers een tweede goed nieuws te melden, dat ik in Leuven uit de beste, de officiëele bron heb vernomen: de vijfjaarlijksche prijs voor Ned[erlandsche] Literatuur is van nu af aan toegekend aan Stijn Streuvels (Hou dat nog voor u, niewaar?).[2]
Derde goed nieuws,... waar ge misschien om lachen zult, maar dat eenige beteekenis heeft: een officiëel mensch gaat Prosper van Langendonck en Stijn Streuvels voorstellen als briefwisselend lid der Vlaamsche Academie. Wordt van Langendonck niet gekozen, dan wordt hij voorgesteld voor de Leopolds-orde...[3] — Ge moet dat niet belachelijk vinden, o Manuël; eerst: omdat ik de schuldige ben aan heel die combinatie (verklap me maar niet, vooral niet bij Stijn en bij Prosper: ik wil anoniem blijven), ten tweede: omdat het ons allemaal gezag bijzet en een stamp geeft aan de academische pruiken, ten derde: om plezier te doen aan den, van u als van mij, zeer beminden en zeer miskenden van Langendonck. En ge zult zien dat mijn plannetje zal lukken: ik heb ministers meê, en, wat nog beter is, de mannen die aan 't koordeken trekken dat den minister dansen doet...
— Van Langendonck!.. Zaturdag had ik, voor ik naar Leuven ging, een paar uren vrij, die ik met hem heb doorgebracht. Ge moogt me gelooven: ze zijn onder de beste, de diepste van mijn leven geweest. Ik zwijg over de schoone, lang bedachte, wortel-vaste dingen die hij me zei over onze kunst; ik zwijg zelfs — want ik wil u niet flatteeren — over 't hartelijke en meêgevoelde dat hij sprak van u (want gij moogt in hem vertrouwen, Manuël), ik zal zelfs heelemaal zwijgen over 'tgeen hij vertelde van een onedel mensch en van een boef die in de redactie van "Vlaanderen" eerste viool en... eerste klarinet willen spelen,[4] — zwijgen over Prospers walg ervoor, en zijn lust (al bevroedt hij dat we ons nu nog niet mogen afscheuren) om er van onder te trekken, om zelfstandig op te treden met vrienden als gij en ik. Maar ik zal u zeggen dat hij de edelste en hoogste geest van Vlaanderen is; en die het loochent is een uil. En daarmeê basta!
Ik was in Leuven bij Scharpé. Het is een goede jongen, en, wat beter is, hij bezit nagenoeg heel de bibliotheek van Gezelle. Die bibliotheek is een schat die veel bij Gezelle en van Gezelle verklaart en ook ieder van ons, dank zij Scharpé die ze kocht, verheugen zal wanneer hij zal wíllen verheugd zijn. En ik zag bij Scharpé iets, dat me heeft blij gemaakt: een vierde, talentvolle Gezelle. Na Guido, Frank en Caesar: Seppe, die, zonder meester en zonder onderricht, een prachtigen jongen Stier en een melankolieken hengst heeft geschilderd.[5] 't Zitten er nog wel teeken-fouten in, maar 't heeft het geniaal karakter der Gezelle's: levend-doen, de gave van te doen leven. Die stier voelt laténte bronst in zich, en is kalm wel, maar inwendig-ongeduldig. En in den hengst is iets... dieper-menschelijks nog. Ge zoudt eens moeten zien. Welke familie!
We zouden eens moeten trachten hier te Laethem samen te zijn, van zomer: gij, van Langendonck, Streuvels en die twee Gezelle-jongens, Caesar en Seppe. Ik heb u allen eens samen noodig, als een moreel bad van wijsheid en gezondheid. Egoïst die ik ben! Maar ik zal u, als vergelding, goed te eten geven....
Hoe het is met ons? Ik zei u dat Mariette beter wordt. Ik ben neurastheniek, en heb sedert Vrijdag veel geleden in den rug: het vertrek van Gustaaf, ziet-de... Maar Laethem zal ons alle twee genezen. En kleine Paul is als een rijpe roos.
En schrijf gíj-lieden nu eens, na ontvangen te hebben den druk der handen van
Uw verkleefde
Mariette en Karel
Annotations
[1] Gustave van de Woestijne verbleef tussen 14 mei en 21 juni 1905 in de Benediktijnerabdij in Leuven. Daarna keerde hij naar Latem terug.
[2] Streuvels won twee keer na elkaar de Belgische Staatsprijs voor proza, in 1905 en 1911.
[3] Streuvels werd op voorstel van zijn vriend Hugo Verriest briefwisselend lid van de Koninklijke Vlaamsche Academie voor Taal- en Letterkunde in 1907. Vier jaar later werd hij werkend lid. Van Langendonck was nooit lid van de Academie en kreeg evenmin een titel in de Leopoldsorde. Streuvels daarentegen werd eind december 1907 benoemd tot Ridder in die orde.
[5] Met 'Frank' bedoelt Van de Woestijne Frank Lateur, alias Stijn Streuvels, die een neef was van Guido Gezelle. Seppe of Sef (eig. Jozef) Gezelle was de zoon van Romain en de neef van Guido Gezelle.
