Uw brief zet me in den zevensten hemel, beste Manuël, in 't aangezicht zelf van God.[1] Ik wanhoopte voor ons nummer drie (want "Vlaanderen" wordt me meer en meer "den appel van mijn oogen" — vraag 't maar aan mijn Mariette — vooral sedert ik weet dat men 't kapot wil maken, — en die plagiaten-histories!), want ik zou een Hollander missen om het gracielijk binnen te leiden, tot spijt van wie 't benijdt — zie de meeste Hollandsche bladen over v[an] Deyssel! —;[2] maar nu komt gij met den heerlijken Helleensch-gullen, kandaules-rijken en -blijden en -naïeven Jacobus aan,[3] en nr 3 wordt glanzend en... geestig. We krijgen een geestig nummer!
— Niet dat ik van hem Van Deysselschen schraapzucht vrees: hij is een gul schilder, en dus geen literator. Maar 't embêteert me toch dat ik hem geen chêque zenden kan voor de 150 gulden die hij zelf zegt zijn stuk waard te zijn, en dat het mij, secretaris der redactie, podorie, waard is, o Manuël.
— En o Manuël, als ge een beetje tijd hebt, doe me eens een plezier, terwijl we 't over dezen hartelijken van Looy hebben, hem te plaatsen, in "Vlaanderen", op 't voetstuk van ons aller bewondering, en op het zonnig plein daar hij behoort: in 't midden, hij te beenen uit, der borst-beelden van al de andere, Sarel-Louis Alberdingk inbegrepen!...[5] Dat hij de waarste verschijning is in den Nieuwen Gids? Natuurlijk! Of althans de echtst-Hollandsche-en-minst-litteratuursche.
— En aldus wordt nr 3:
- 1º Jacobus van Looy.
- 2º Pirenne zijn portret door Fris.[6]
- 3º Gedicht door de Laey[7]
- 4º Blauw-baard (ten zij er iets anders kwam)[8]
- 5º Leven en kunst (waar ik "Vlaamsch Leven" door uwe edelheid voor verwacht.)[9]
- ekceterae.
... En met dat al leef ik hier in ellendige dagen. Dat ze mij van plagiaat gingen beschuldigen, Manuël!... Ik kreeg een brief van Toussaint. Daar staat het weêr in: ik zou eene strophe, letterlijk, van de Regnier vertaald hebben, — en Toussaint kan dáarom, althans voor 't oogenblik, eene studie over mij voor "Lucifer" niet voltooien.[10] Hij wil eerst de waarheid weten...
— Zieje, u wil ik het niet verbergen, hoe 'k het ook voor mijne vrouw verberg: mijn hart bloedt!... Ik heb lust het alles naar den duvel te sturen... — Men is eerlijk; men laat zich aan alle aders; men geeft zijn lijf en zijn geest, "vaille que vaille";[*] en dan heet het: "Jamaar: eene heele strophe (in uw bundel van 300 bladzijden!) lijkt op de Regnier, en dan kan ik natuurlijk over u niet schrijven... al houd ik die praatjes voor laster (sic bij Toussaint) oh! Ik hecht aan Toussaint's oordeel niet! — Maar ik hecht aan mijn oordeel over me-zelf. En nu heb ik me heelemaal weêr doorgelezen, en ik heb de Régnier, voor zoover in mijn bezit, weêr heelemaal doorgelezen; en ik vind — niets... Wel, misschien, gelijkenis in beeld, gelijkenis in gang en klank; maar... 't plagiaat? — Ik zeg u dat het eene ellende is...
En nu mag Vermeylen me schrijven: "we zullen ze omverpissen":[11] ik gevoel te goed dat hij toch óok zal kontroleeren; en als ik daár aan denk; — nou, dan geef ik maar liefst mijn ontslag in den letterkundigen wereld, hoor! En men leest nooit iets meer van me...
— Intusschen is uwe houding in de zaak-de Meyere eene nobele, en de echte. Ik had reeds eene vergadering op Zaterdag beleid. Nu zend ik nieuwe berichten voor den daar-opvolgenden zondag, zelfde lokaal, om 4 uur zeer stipt.[12]
— Wat is dat van de Meester's artikel over mij? Hebt ge dat nog? Stuur het me dan, wilt ge?[13]
— Spijtig van Nora! Dat ze toch oppast!... Ik zit zelf vol muizenissen... Een brief van Ontrop heeft me omver-geworpen, mij en Mariette.[14] We zijn in een vagevuur; ik vooral die nu zweren hem[*] in bei mijn ooren...
— Van Paulke is dat niets aan zijn oog: een beetje zwakte wel (zijn vader is myoop!), maar zonder gevaar, en dat reeds veel verbeterd is!... Anders, een jongen om fier op te zijn! Vindt ge niet?
Bij Louis moest ik peter zijn: een nieuwe band bij iemand waar 'k zoo véel van hield, reeds, en sedert jaren... — Ik heb hem, en welgemeend, geschreven dat hij maar gauw voor een tweede kind moest zorgen, en Marie voorzichtiger zijn...[15]
Een heerlijke kiesche brief van Robbers.[16] Maar vandaag kan ik er niet over schrijven. Ik toon hem u zondag, en spreek er over met u. — Geen nieuws nog van Simons.[17] — Heb geen antwoord nog van v[an] Dishoeck, wien 'k schreef over Voorlezingen in Holland.[18]
En nu: adee!... Mijn slaappoederken nemen, en hopen, dat ik, na vier nachten waak, eens slaap vat.
Ik ben waarlijk niet best, hoor!...
En dat Nora toch oppasse, en te Cappellen blijve... We wenschen dat ze weêr die leelijke koorts weg krijge...
Tot Zondag dan, 4 uur, Terminus?
Schrijf me eerst nog eens.
Uw
Karel.
Annotations
[1] De brief is niet bewaard.
[3] Het derde nummer van de vierde jaargang van Vlaanderen opende met een bijdrage van Jacobus van Looy, getiteld 'Een bladzijde' (p. 109-111).
[4] Van Looy heeft blijkbaar laten weten dat hij voor zijn artikel 150 gulden verwachtte.
[5] De echte naam van Lodewijk van Deyssel was Karel ('Sarel') Johan Lodewijk ('Louis') Alberdingk Thijm.
[6] Victor Fris, 'Prof. Henri Pirenne' (p. 114-131).
[7] Zie brief 148, noot 3.
[8] Karel van de Woestijne, 'Blauw-baard of het zuivere inzicht [I]', in: Vlaanderen, jrg. 4, nr. 3 (maart 1906), p. 133-140. Het tweede deel verscheen in het april-nummer van 1906, p. 166-193.
[9] De Bom leverde geen tekst voor 'Leven en kunst'. Van de Woestijne publiceerde zelf maar liefst zes bijdragen voor die rubriek in het maart-nummer. August Vermeylen zorgde voor de zevende.
[10] Toussaint heeft in Lucifer inderdaad niets over Van de Woestijne gepubliceerd. De eerste publicatie van Toussaint over Van de Woestijne na deze brief kwam er pas in 1910. In De boomgaard verscheen toen 'In margine van Karel van de Woestijne's werk' (jrg. 1 (1909-10), nr. 12, p. 757-768). Zijn brief is niet bewaard.
[*] 'Vaille que vaille': zo goed en zo kwaad als het gaat.
[11] De brief is niet bewaard.
[12] De vergadering was dus gepland voor 18 februari 1906.
[13] Het is niet duidelijk over welk artikel het gaat. Van Johan de Meester is uit deze periode geen artikel over Van de Woestijne bekend.
[14] Zie brief 160, noot 4.
[*] 'Hem': gewestelijke variant voor 'heb'.
[15] Zie brief 102 in de Brieven aan Lode Ontrop (p.171-173). De lange brief is troostend en spoort Ontrop aan om zijn vrouw Marie op te beuren en samen uit te kijken naar een nieuwe zwangerschap.
[16] De brief is niet bewaard.
[17] Zie brief 159, noot 7.
[18] Zie brief 159, noot 6.
