BOITSFORT
2 AVRIL 09 16-17
CALMPTHOUT
3 AVRIL 1909 5-6
aan Manuël de Bom
Huize ten Heuvele.
te
Calmpthout
Huize ten Heuvele.
te
Calmpthout
Beste Manuël. Ik heb den winterschen mormeldommel nog niet kunnen afschudden. Ruim twee maanden acute neurasthenie, verergerd door de aanwezigheid alhier van den Vlaamschen Balzac (ge weet wien ik bedoel),[1] en die me nog steeds, al ben ik beter, terneergedrukt houdt. Neem me dus niet kwalijk dat ik uwe autografen... met goud betaald heb, liever dan met zilver.[2]
Hoerrah voor dat koen besluit: Paaschavond vereenigt ons, om van het Paaschbeest der Vlaamsche toneelliteratuur te proeven.[3] Hegen[scheidt] gaat ook. Vermeylen twijfelt nog. Den dië van Boelaere helaas niet: hij gaat, hij. Dela Montagne ziet tegen vernachten te Gent op. Gebruik al uw invloed op Streuvels; ik zie hem waarschijnlijk zondag, en zal ook op zijn geweten wegen. Mariette zal ook wel meêgaan. Nora? Aldus wordt het daar een danig pertig partijtje. En wist ge hoe blij en hoe dankbaar de jongens gaan zijn!... 't Belooft overigens goed te worden, en in elk geval beschaafd: 't zijn allemaal dokteurs en professors en advokaten en letterkundigen. En Hilde krijgt van haar papa honderdduizend frank meê als ze trouwt, en haren menonkel is sénateur.[4]
Waarmede wij op onderscheiden wijze groeten.
Uw Karel.
Annotations
[1] Het valt niet te achterhalen wie met de 'Vlaamschen Balzac' bedoeld wordt. Van de Woestijne onderhield in deze periode nauwe contacten met Paul Gustave van Hecke, maar het is een raadsel waarom hij met Balzac zou worden vergeleken. Een andere mogelijkheid is dat eigenlijk Prosper van Langendonck wordt bedoeld. Diens naam staat overigens ook bovenaan in de linkermarge van de brief (met potlood) genoteerd, gevolgd door een vraagteken. Dat laatste wijst erop dat het dus zeker niet Van de Woestijne zelf geweest kan zijn die de toevoeging heeft aangebracht. Of De Bom er als geadresseerde voor verantwoordelijk is, blijft echter onzeker.
[2] Van de Woestijne verwijst naar de uitdrukking 'spreken is zilver, zwijgen is goud': hij heeft met andere woorden niet op de brieven van De Bom gereageerd.
[3] Op 10 april 1909 werd Alfred Hegenscheidts toneelstuk Starkadd opgevoerd door de Vlaamsche Vereeniging voor Tooneel en Voordrachtkunst (VVTV), met Oscar de Gruyter in de hoofdrol. In sommige bronnen (o.m. Frank Peeters in Coigneau, Van Gaal en Erestein (ed.), Een theatergeschiedenis der Nederlanden, 1996, p. 570) wordt in verband met die voorstelling verkeerdelijk beweerd dat ze plaatsvond op 19 april. Dat komt onder meer doordat Luc van de Putte, secretaris van de VVTV, jaren later (in 1949) in een herdenkingstekst over Oscar de Gruyter zelf die verkeerde datum heeft vermeld. Een andere reden is dat Van de Woestijne pas op 19 april een bespreking van de opvoering heeft geschreven, die drie dagen later in de NRC is verschenen. De eerste zin van dat artikel wijst er er evenwel op dat dat verslag zeker niet op de dag zelf is geschreven: 'Ik had er u vóor enkele dagen al moeten over schrijven.' Andere bewijzen dat Starkadd niet op 19 maar op 10 april 1909 werd opgevoerd, werden niet alleen in deze brief — 10 april was inderdaad de avond voor Pasen — maar onder meer ook in de correspondentie tussen De Bom en Stijn Streuvels gevonden. Ten slotte heeft Luc van de Putte zich in zijn jaarverslag over de VVTV van 1909 (opgesteld op 1 oktober van dat jaar) niet vergist; daar wordt de juiste datum expliciet vermeld.
[4] Hilde is een personage uit Starkadd. Ze is de geliefde van Ingel, de zoon van koning Froth. De rol werd gespeeld door Sidonie Verhulst. August Vermeylen loofde haar acteerprestatie in een recensie over het stuk (Verzameld werk, deel 4, p. 732): 'Wat spreekt uit het zwijgen van Hilde een stille schoonheid, wanneer Hilde aldus gespeeld wordt!' De oom van Sidonie Verhulst die senator was, kon niet worden geïdentificeerd.
