Antw[erpen] 7/3 91
Vriend de Bom,
Het is inderdaad de Combinatie Schepmans,[1] die sedert lang en door de radikalen gesteld wordt tegen de benoeming van Olthoff of Buschmann.[2] Het spijtige is dat uwe verhuizing van Stadhuis naar Bibliotheek afhangt van eene mededinging waarin gij niet rechtstreeks tusschenkomt. Dit heeft noodzakelijk eene verlammenden invloed op onze werking ten uwen gunste. Stondt gij tegenover een ander, dan ware de zaak gemakkelijker door te drijven. Nu ben ook ik niet zonder vrees voor u.
Vermits gij mij om raad vraagt moet ik u zeggen dat ik denk dat de beste weg is om in de Bibliotheek te komen[3] — in de veronderstelling dat gij nu niet lukt — ware aan te nemen voor de Volksbibliotheek.[4] Ik ben niet op de hoogte van de hoeveelheid werk die daar vereischt wordt, maar ik denk dat de arbeid er altijd meer afgewisseld moet zijn dan op het 3e bureel.[5]
Ik zend uwen brief aan den heer Cuperus, die veel vermag in dezen, daar hij voorzitter is der commissie van de Volksbibliotheek en wien ik er reeds herhaaldelijk heb over gesproken.[6]
Vriendelijkst gegroet
Max Rooses
P[ost Scriptum] Vooraleer mijn brief te sluiten moet ik u nog vragen of er voor u geen vooruitzicht bestaat in min of meer verwijderde toekomst u omhoog te werken tot bureeloverste van Openbaar Onderwijs — en of dit vooruitzicht voor u geen aantrekkelijkheid genoeg bezit om u met geduld te wapenen.
Annotations
[1] In de geheime zitting van de Antwerpse Gemeenteraad van 16 april 1891 werd inderdaad beslist Hendrik Schepmans samen met William Angus met ingang van 1 mei 1891 te bevorderen tot klerk eerste klas bij de Volksbibliotheek. Hendrik Schepmans werd bovendien belast met het beheer van deze bibliotheek. Zie de dossiers van Angus William en Hendrik Schepmans Secretariaat. Personeel Stadsbibliotheken, SAA/MA (1169/2).
[2] Noch van Gustave Buschmann, noch van Frans Olthoff werd iets aangetroffen over een benoeming in 1891. Olthoff was werkzaam als klerk tweede klas in de Stadsbibliotheek te Antwerpen. Het dossier van Gustave Buschmann werd niet teruggevonden, maar uit het dossier van Jozef Blockhuys blijkt dat Blockhuys samen met Buschmann op 18 april 1887 tot klerk eerste klas bij de Stadsbibliotheek benoemd werd. Zie de dossiers van Frans Olthoff en Blockhuys Joseph in het Secretariaat Personeel Stadsbibliotheken, SAA/MA (1169/2).
[3] De Bom verlangde er al jaren naar om in de Stadsbibliotheek tewerkgesteld te worden. Zie zijn brief aan Max Rooses van 21 nov. 1888, AMVC (B708/B 30939/69a).
[4] Op 24 april 1891 besliste het Antwerpse Collage van Burgemeester en Schepenen dat De Bom, klerk tweede klas op het Stadhuis, 'derde bureel', als klerk tweede klas zou overgaan naar de Volksbibliotheek, waar hij in dienst trad op 1 mei 1891. Zie het dossier van De Bom in het Secretariaat. Personeel Hoofdboekerij, SAA/MA, 4018.
[5] De Bom was, vanaf 12 april 1886, eerst als voorlopige klerk en vanaf 1 jan. 1887 als klerk tweede klas werkzaam bij het 'derde bureel' op het Stadhuis te Antwerpen. Onder dit 'bureel' ressorteerden openbaar onderwijs, gasten godshuizen, verbeteringsscholen, burelen van weldadigheid, onderstandswoningen, erediensten, gezondheid en militaire inkwartieringen. Zie zijn dossier in het Secretariaat. Personeel Hoofdboekerij, SAA/MA, 4018.
[6] De Commissie van de Volksbibliotheken was in 1891 samengesteld uit N.J. Cupérus, voorzitter; F. Kockx, J. Cauwenbergh, J. Groeser, J. Leys, M. Suremont, J. Florus, C.J. Hansen, G. Fillet, leden. De uiteindelijke beslissing, na advies van de Commissie, lag bij het Schepencollege, want de Stedelijke Bibliotheken ressorteerden onder de bevoegdheid van de schepen van onderwijs, op dat ogenblik Jan van Rijswijck, die deze functie bekleedde van 1889 tot 1892. De Bom werd echter benoemd zonder het voorstel van de Commissie af te wachten. Voorzitter N.J. Cupérus interpreteerde deze houding van het College als een miskenning van zijn gezag en nam voor onbepaalde tijd verlof, tot consternatie van schepen Van Rijswijck, die hierover zei: "La forme emporte le fond!". In praktijk immers werd zelden of nooit de Commissie geraadpleegd en het feit dat Cupérus wel zijn wens te kennen had gegeven om in deze beslissing gekend te worden, had Van Rijswijck, volgens zijn eigen zeggen, gewoon vergeten. Zie de brief van Jan van Rijswijck aan Max Rooses van 28 april 1891, AMVC (R 985/B 32813/33).
