Maandag 28/12 91
Gust!
Ik heb met Paulus Buschmann[1] gesproken over uw artikel Meunier.[2] All right! Ge kunt gerust uw studie volledigen met 'n portret en een reproductie van 't beste of (indien gij dat beter vindt) met twee reproducties: éen van beeldhouwerij, een ander van schilderkunst. Houdt gij er aan, zorg dan maar voor die 3 dingen.[3] Ge moet dan drie photo's laten maken. Het portret wordt gezincografiëerd door Malvaux te Brussel. De beide kunstwerken gephototypeerd door Maes te Antwerpen. Zend de 2 (of de 3) machienen rechtstreeks aan P[aul Buschmann] — Ge ziet dat men breed is. Buschm[ann] gaat uitstekende verbeteringen aan de Vl. Sch. toebrengen. Ge zult het weldra bemerken, reeds aan 't omslag van 't e[erstkomende] nr.[4] Er is heel veel met hem te doen. Ik zie hem onbewust heel progressistische denkbeelden inslurpen. Laat ons hopen! Hopen wij!
Wat mij verrast en genoegen doet is dat zelfs Max Rooses maar hier en daar enkele kleine anodiene aanmerkingen heeft gemaakt op den vorm van mijn artikel.[5] Er is middel om 't met zulke pee-ën eens te worden.
Gelooft ge nu dat er iets broeit, qu'y a queq' chos' en l'air? Nu moet gij ook beloven alles te doen wat gij kunt om de Vl[aamsche School], ten minste in dezen eersten tijd van gedaanteverwisseling, te ondersteunen, te stutten. Ik ga ook bij Franck aankloppen. Die moet meêdoen.
Al de vrienden uit de Hofstraat werken mee.[6] Zij zullen
[2]
teekeningen leveren.[7] Fik Hageman zal een titelblad maken in vervanging van de smeerlapperij die nu voor 't laatst nog gebruikt wordt.[8]
Ik heb een brutaal artikel over de expositie van Arte en Laboone geschreven[9] — Ge herinnert u die prullen nog wel? Il y aura des pleurs et des grincements de dents.
Dat is voor 't 2e nr van de Vl[aamsche School]. Indien gij ook in 't 2e komen wilt, Spoed u dan.[10] Ook 't artikel over Simons van me moet daarin (Februari)!![11]
In 't 3e of 4e nr hoop ik klaar te zijn met een artikel over Ibsen.
Ik ga binnen eenige tijd aan Simons vragen dat hij alle 2 maanden (dus 6 maal per jaar) een artikel zou willen zenden uit Amsterdam.[12] Indien we van die Vl[aamsche School] eens onzen droom van het tijdschrift (denk aan ? - 384 = ?) konden maken.[13]
Ik zou smerig zijn indien ik u niet wat van Malvina vertelde. Haar impressie van u is kurieus. Zij vond dat men op uwen smoel zooveel "medelijden", zooveel "gevoel" kon lezen! Ik heb gezegd al lachend dat ge 'ne je m' en foutiste zijt! En zij heeft me niet geloofd.
En ik óok niet, houwe!
Poot van
Mane den Stoute
P[ost Scriptum] Buschm[ann] neemt aan in den min of meer strijdlustigen toon dien ik aangenomen heb mee te gaan, indien ik insta voor 't werk, dat zulks zou vragen. Dat is juist "in mijnen scheut" gesproken. Ik voel me zeer oorlogzuchtig![14] —
Wanneer komt ge weêr naar Antwerpen? Vast tusschen dit en 14 dagen, hoop ik?
Annotations
[2] August Vermeylen, 'Constantin Meunier', in: De Vlaamsche School, nr. V (1892), p. 39-43.
[3] Het artikel werd opgeluisterd door een portret van Constantin Meunier, naar een kooltekening door zijn zoon Karl, en door een paginagrote kooltekening, getiteld Een ijzergieter van Constantin Meunier zelf.
[4] Het omslag van het eerste nummer van 1892 was nog steeds gemaakt volgens het grafisch ontwerp van Karel Doudelet dat alle jaargangen van de nieuwe reeks tot dan toe had gesierd.
[5] In het eerste nummer van De Vlaamsche School (1892) publiceerde Emmanuel de Bom een lang artikel over de laatste tentoonstelling van Als Ik Kan, die plaatsvond in het Oud Museum voor Schilderkunst in de Venusstraat te Antwerpen, van 14 tot 30 november 1891. Dit artikel bevat een interessante historiek van deze vereniging, die in 1883 gesticht werd. Zie Emmanuel de Bom, 'XXVe tentoonstelling van "Als ik kan", in: De Vlaamsche School, nr. V (1892), p. 1-13. Het artikel was gedateerd op "December 1891".
[6] In de Hofstraat, niet ver van de Onze-Lieve-Vrouwe-toren te Antwerpen, was er "een doodgewoon cafeetje [Café des Artistes], waar voornamelijk jonge schilders samenkwamen die aan de Antwerpse Academie studeerden: Richard Baseleer, Fik Hageman, Francis Nijs, Louis de Pooter, Arthur Briët, Antoon van Welie, Karel Theunissen, Gerard van der Heyden, een poos ook Frans en Herman Deutmann, en die zoo zonderlinge problematische figuur van den aarts-grübler Herman Muller." Emmanuel de Bom was met zijn "literatuur en honger en dorst naar avontuur en schoonheid op een schoone dag, denkelijk door Baseleer geloodst, daarbinnen beland." Zie: Emmanuel de Bom, 'Herinneringen aan eenige schilders te Antwerpen' [Richard Baseleer, Hendrik Luyten, Evert Larock], in: Elsevier's geïllustreerd maandschrift, XXXVIII (april 1928), p. 244-256. Over het cafeetje in de Hofstraat, zie ook Emmanuel de Bom, 'Café des artistes', in: Touringclub van België, LIV, nr. 9 (1 mei 1948), p. 105-108 en nr. 10 (15 mei 1948), p. 110-115.
[7] In De Vlaamsche School, nr. V (1892) verschenen van het groepje uit de Hofstraat alleen twee werken van Arthur Briët: een portret van Alexander Struys, bij wie Briët in de leer was, en een weergave van een schilderij, Moeders taak.
[9] Emmanuel de Bom bezorgde voor de kunstkroniek 'In Antwerpen' in De Vlaamsche School (nr. V (1892, p. 29-30, gedateerd "Dec.'91") een fel afbrekende kritiek van de tentoonstelling van de kunstkring Arte et Labore, die van zondag 20 tot zondag 27 december 1891 liep in de Verlatzaal (Twaalfmaandenstraat) te Antwerpen. De woordspeling Arte et Labore met "Erwten en labboonen" (in het Antwerps uitgesproken als 'aarte en labone'), waarmee hij zijn artikeltje inzette, toont duidelijk zijn misprijzen voor het geëxposeerde werk. I.v.m. de tentoonstelling, zie ook: [Anoniem], 'Arte et labore', in: De Koophandel van Antwerpen, 26 dec. 1891, p. 3.
[10] Zie: August Vermeylen, 'De tentoonstellingen. Henri de Braekeleer (Tentoonstelling van den "Cercle artistique" Brussel)', in: De Vlaamsche School, nr. II (1892). Zie later ook: August Vermeylen, 'Voorwaarts (Ve tentoonstelling, Brussel)', in: De Vlaamsche School, nr. V (1892), p. 27-28.
[11] Niet gebeurd. Ook in andere tijdschriften van 1892 werd geen artikel van Emmanuel de Bom over Leo Simons Mz. teruggevonden.
[12] Zie de gedichten die Leo Simons in 1892 onder het pseudoniem Bergh de Leeuw in De Vlaamsche School publiceerde (nr. V (1892), p. 67-69.
[14] Over deze tweede poging om (ditmaal samen met de pas verworven vrienden uit de Hofstraat) De Vlaamsche School in te palmen, schrijft Emmanuel de Bom niets in Emmanuel de Bom, 'August Vermeylen', in: Nieuw Vlaanderen, p. 193-200, waarin hij nochtans de geschiedenis van de aanloop tot Van Nu en Straks vertelt.
